Tylissos (Τύλισος) to jedno z niewielu miejsc na Krecie, które zachowało swoją nazwę od czasów starożytnych. Między 1200 a 1000 r. p.n.e. wiele osad było porzucanych przez swoich mieszkańców, którzy zakładali nowe wioski na bardziej niedostępnych terenach. Tylissos zaś jest wyjątkiem, ponieważ było cały czas zamieszkane, dzięki czemu została zachowana ciągłość kulturowa i nastąpił rozwój ośrodka religijnego. Obecnie ruiny tego ważnego antycznego miasta są ulokowane zaledwie 50 metrów od współczesnych gospodarstw. Dzięki temu można odnieść wrażenie, że niewiele dzieli Tylissos sprzed kilkunastu wieków od tego dzisiejszego.
Jedną z najważniejszych postaci, która przyczyniła się do wielu archeologicznych odkryć na Krecie był Joseph Chatzidakis. To właśnie dzięki niemu współczesny świat ujrzał pozostałości pałacu minojskiego w Malia, poznał znaczenie jaskini Dikte na płaskowyżu Lashiti, jemu także zawdzięczamy powstanie Muzeum Archeologicznego w Heraklionie zaliczanego dzisiaj do czołowych muzeów Europy.
Drugą istotną postacią był Thomas Abel Brimage Spratt, angielski vice-admirał, hydrograf i geolog, który w połowie XIX wieku podczas swojej długiej podróży po Krecie prowadził badania z zakresu geologii, archeologii, geografii fizycznej oraz historii naturalnej wyspy. Wyniki swojej pracy opublikował w 1865 roku w książce Travels and researches in Crete. Spostrzeżenia i obserwacje Spratta były często podstawą do prowadzenia późniejszych prac wykopaliskowych. Także w przypadku Tyllisos podróżnik ten odnotował informacje przekazane mu przez ówczesnych mieszkańców Tylissos o odnalezieniu tu monet, grobów i pozostałości budowli.
Jednak to dzięki szczęściu i spostrzegawczości Chatzidakisa możemy oglądać dziś ruiny starożytnego miasta Tylissos znajdującego się 16 km na zachód od Heraklionu. Kiedy w 1906 roku mieszkańcy tej wsi wykopali cztery ogromne kotły z brązu postanowili sprzedać je do jednego z warsztatów znajdujących się w Heraklionie. Właśnie wtedy przypadkiem kotły te wpadły w oko Chatzadakisowi, który odkupił je w imieniu Muzeum Archeologicznego. Dzięki temu szybko uzyskał zgodę oraz pieniądze od rządu greckiego na przeprowadzenie wykopalisk na terenie Tylissos. W czerwcu 1912 roku wbito tu pierwszą łopatę, a prace archeologiczne kontynuowano przez trzy lata w miesiące letnie. Kilkadziesiąt lat później ponowne prace archeologiczne i restauratorskie kontynuował tu grecki archeolog Nikolaos Platon.
Tylissos było jednym z czołowych miast minojskiej Krety. Swój rozkwit w latach 1650-1450 przeżyło głównie dzięki swojej lokalizacji w pobliżu szlaku łączącego Knossos z innymi minojskimi ośrodkami położonymi na zachodzie wyspy oraz górą Idi wgłębi lądu. Zadaniem Tylissos była prawdopodobnie kontrola obszaru strategicznego znajdującego się między Środkową i Zachodnią Kretą oraz regulacja działalności gospodarczej w dzielnicy Malevizi i rozległym regionie Psiloritis, znanym z hodowli zwierząt oraz produkcji drewna i wełny.
Podobnie jak pozostałe minojskie miasta Tylissos uległo zniszczeniu w 1450 r. p.n.e. po czym zostało odbudowane i prosperowało aż do 1200 roku p.n.e. Później jego znaczenie podupadło.
Tylissos pokrywało dość duży obszar, bowiem ślady domów z wcześniejszych okresów były znajdowane na całym stanowisku archeologicznym. Za najważniejsze uznano trzy domy odkryte w północnej części dzisiejszej wsi, które oznaczono literami A, B oraz C. Ich imponująca architektura była zbliżona do tej z Knossos, a o luksusowym wnętrzu i wysokim standardzie życia w tym mieście świadczą fragmenty fresków oraz odkryte tu przedmioty. Freski te były na tyle podobne do tych odnalezionych w Knossos, że istnieje podejrzenie iż stworzyli je ci sami artyści.
Największą z odkopanych willi była ta oznaczona literą A. Była ona dwupiętrowa i prowadziło do niej monumentalne wejście. Na parterze znajdowały się 24 pomieszczenia wraz z dwoma magazynami. Na terenie całego domu odkryto 50 pitosów, zaś w części mieszkalnej garnek do gotowania na trójnogu. Oprócz innych mniej znaczących artefaktów odnaleziono tu gliniane tabliczki z pismem linearnym A oraz sztabki miedzi. Tutaj także odnalezione zostały przez mieszkańców Tylissos słynne wielkie kotły z brązu. Dom A pełnił prawdopodobnie także funkcje publiczne w tym również jako miejsce spotkań.
Dom C był prawdopodobnie równie majestatyczny, choć zasadniczo złożony był z dwóch budynków. Pokoje na parterze były połączone serią czterech korytarzy. Po zniszczeniach jakie miały miejsce w 1450 r. p.n.e. dom C został przysypany ziemią dzięki czemu został odnaleziony przez Chatzidakisa w całkiem dobrej kondycji. Ostatni z odkrytych domów, Dom B był prawdopodobnie wykorzystywany jako magazyn lub pełnił inne funkcje administracyjne. Dom ten został strawiony przez pożar.
Na zachód od Domu C odkryto wybrukowany dziedziniec, ulicę, kilkudziesięciometrowy fragment wodociągu z glinianych rur. W komorach grobowych odkryto także gliniane sarkofagi pokryte wzorami. Ciekawą konstrukcją jest cysterna do gromadzenia wody pochodząca z późniejszego okresu popałacowego.
Unikalne znaleziska jakie tu okryto: trzy duże kotły, figurki z brązu, luksusowe przedmioty świadczą o wielkości i bogactwie tego miasta oraz ówczesnych relacjach handlowych. Sugerują one to, że Tylissos było prawdopodobnie ważnym ośrodkiem wyrobów z brązu. O wysokiej pozycji miasta mogą też świadczyć monety, które tu bito. Widniały na nich wizerunki bogini Hery, Apollo oraz myśliwego z łukiem i głową dzikiej kozy.
Obecnie wykopaliska w Tylissos są chyba najbardziej zaskakującymi, na jakich byliśmy na Krecie. Pozostałości willi znajdują się pomiędzy polami i podwórkami współcześnie mieszkających tu Kreteńczyków. Nie ma tu tłumu turystów, więc pozostałości zabudowań da się zwiedzić w całkowitym spokoju spędzając tu tyle czasu ile potrzebujemy. Samochód można zaparkować gościnnie na podwórku najbliżej położonego domu. Bilet wstępu (3 €) na teren wykopalisk można kupić w niewielkiej kasie znajdującej się przy wejściu. Daje się tu wyczuć domową wręcz atmosferę. Spacerując między wysokimi murami dawnych budynków napotykamy na pozostałości glinianych pitosów, które leżą w wielu zakątkach. Można do nich zajrzeć, dotknąć i nikt za to głowy nie urwie. Jeśli ktoś jest miłośnikiem wykopalisk wszelakich to zdecydowanie polecamy odwiedziny w Tylissos. Planując wycieczkę do tego miejsca warto jednak mieć na uwadze że wykopaliska czynne są tylko do 15.30. Ostatni zwiedzający są wpuszczani na teren stanowiska o godzinie 15:15. W czwartki Tylissos jest zaś zamknięte.
Aby dojechać do Tylissos należy jadąc Nową Drogą Narodową zjechać z niej w miejscowości Gazi, która znajduje się kilka kilometrów na zachód od Heraklionu. Kierując się na Arolithos, po minięciu tej miejscowości i przejechaniu niespełna 4 km dojedziecie do Tylissos, gdzie należy szukać charakterystycznych brązowych drogowskazów, które doprowadzą Was do celu.
I jeszcze na koniec zagadka… Czy wiecie co się stało z Josephem Chatzadakisem po zakończeniu prac w Tylissos? Otóż odkrywca zaczął odkopywać pozostałości pałacu w Malia… :)
↤ kliknij odpowiednią część wyspy aby zmienić dolną mapę
Knossos to jeden ze sztandarowych zabytków odwiedzanych przez turystów, jest to też najpopularniejsze miejsce, do którego udają się zorganizowane wycieczki.
Heraklion (Iraklion) to największe miasto Krety. Z liczbą prawie 140 tysięcy mieszkańców jest on czwartym co do wielkości greckim miastem.
Dziesiątki warsztatów rzemieślniczych położonych w tej niewielkiej górskiej wiosce powodują, że Margarites jest jednym z czterech głównych ośrodków, w których wytwarzana jest tradycyjna kreteńska ceramika.
Międzynarodowe lotnisko im. Nikosa Kazantzakisa w Heraklionie w chwili obecnej jest największym lotniskiem na Krecie.
Data powstania klasztoru Moni Arkadiou (Arkadi) nie jest dokładnie znana. Wedle tradycji nazwa tego kościoła nawiązuje do imienia Cesarza Arkadiusza, który podobno miał być jego fundatorem.
Rethymnon z około 40 tys. mieszkańców to trzecie co do wielkości miasto Krety. Miejsce to zostało zaludnione już w okresie minojskim. Dawniej miasto było ważnym ośrodkiem handlowym.
Thrapsano to niewielka miejscowość zamieszkała przez nieco ponad 2,5 tysiąca osób, z których zdecydowana większość do niedawna utrzymywała się wykonując zawód garncarza.
Skinaria to mała plaża położona wzdłuż niewielkiej zatoki, której ujście z obu stron zakończone jest skalnym wybrzeżem. To wciąż mało znane miejsce pomijane przez masową turystykę
Według mitologii greckiej w jaskini Ida ukrywał się (a może też i urodził) Zeus. Właśnie ten mit jest największym atutem tej jaskini, która nie jest tak ciekawa i piękna jak jaskinia Dikte.
Tripiti to niewielka plaża pokryta mieszanką szarego piachu, żwiru i kamieni. Mimo tego, że plaża jest mało zorganizowana i sprawia wygląd półdzikiej, to działa tu jedna niewielka tawerna.
Tripiti to niewielka plaża pokryta mieszanką szarego piachu, żwiru i kamieni. Mimo tego, że plaża jest mało zorganizowana i sprawia wygląd półdzikiej, to działa tu jedna niewielka tawerna.
Plakias to doskonałe miejsce dla osób, które lubią spędzać czas na pieszych wędrówkach. W rejonie miasteczka oraz przyległej okolicy wytyczonych jest kilka pieszych szlaków, którymi możecie dojść do ciekawych plaż.
Obecnie dolny klasztor wciąż nie jest udostępniany dla zwiedzających oraz nie jest wykorzystywany przez mnichów. Zabudowania górnego klasztoru przeszły częściową renowację i stanowią główną siedzibę klasztoru Preveli.
Wąwóz Kourtaliotiko znany również jako wąwóz Asomatos, to bodaj jedna z najbardziej spektakularnych atrakcji przyrodniczych dostępnych w środkowej części Krety.
Agia Triada to nieduże minojskie stanowisko archeologiczne na południu Krety, znajdujące się w pobliżu Timpaki położone na zachodnim zboczu wzgórza około 40 metrów nad poziomem morza.
Około 60 kilometrów na południowy zachód od stolicy Krety - Heraklionu znajdują się ruiny drugiego co do wielkości starożytnego pałacu - Fajstos.
Obecnie jaskinia Melidoni (oryginalnie zwana Gerontospilios) jest kojarzona głównie z tragicznymi wydarzeniami, jakie rozegrały się w tym miejscu w 1824 roku.
Twierdza ta jest doskonałym przykładem wielokulturowości Krety. Znajdująca się dziś w greckich rękach, została zbudowana przez Wenecjan, ale określana jest nazwą zaczerpniętą z języka tureckiego.
Jest to jedno z najważniejszych i największych muzeów w Grecji i jedno z najważniejszych w Europie.
Tylissos to jedno z niewielu miejsc na Krecie, które zachowało swoją nazwę od czasów starożytnych.
Plaża w Damnoni jest położona po sąsiedzku z Plakias - popularną turystyczną miejscowością
Agios Pavlos to niewielka miejscowość położona na południowym wybrzeżu Krety niedaleko miejscowości Saktouria.
Triopetra znajduje się u podnóża góry Siderotas około 52 km na południe od Rethymno.
gia Galini (Αγία Γαλήνη) jest jednym z najpopularniejszych nadmorskich kurortów na południowym wybrzeżu Krety.
Obserwatorium jest ulokowane na szczycie góry Skinakas na wysokości 1750m. Pomysł na jego wybudowanie narodził się w 1984 roku.
Późnominojskie cmentarzysko w Armeni położone jest na obrzeżach tej miejscowości, znajdującej się niespełna 10 km na południe od centrum Rethymno.
Muzeum to prezentuje dramatyczną historię Krety napisaną na przestrzeni ostatnich kilkuset lat.
Współczesna osada znana pod nazwą Argyroupolis została wybudowana na miejscu starożytnego miasta Lappa (zwanego także Lambi)
Lentas to dobry pomysł dla tych, którzy chcą uciec od miejscowości przesiąkniętych przemysłową turystyką.
Ten starożytny kamieniołom składający się z dwóch części przez współczesnych zwany jest Λαβυρινθάκι oraz Λαβύρινθος.
Jeśli ktoś z Was szuka dobrej restauracji w pobliżu Matali i Kalamaki, to chcielibyśmy zarekomendować estiatório Chrisopigi.
Gortyna uważana jest za jedno z najbardziej rozległych wykopalisk na terenie Grecji.
Psiloritis (Timios Stavros - Święty Krzyż) to szczyt najwyższej góry Krety wznoszący się na wysokość 2456 m n.p.m.
Wąwóz Rouvas to jedno z ciekawszych miejsc znajdujących się w tej części Krety. Ciekawie poprowadzony szlak w doskonały sposób ukazuje zmieniających się wygląd tego wąwozu.
Matala jest jedną z najpopularniejszych miejscowości nie tylko południowego wybrzeża ale i całej Krety. W latach 60-tych i 70-tych ta niewielka rybacka wioska była mekką hippisów.
Klasztor Odigitrias to jeden z najbardziej znanych klasztorów południowej Krety. Niestety pod względem popularności daleko mu do innych kreteńskich monastyrów.
Kali Limenes (czyli Dobre Porty lub Piękne Przystanie) to nadmorska miejscowość położona w górach Asterousia znajdujących się na południowym wybrzeżu Krety.
Oprócz słynnych wielkich pałaców na wyspie w okresie minojskim powstało szereg mniejszych rezydencji. Jednym z ważniejszych przykładów jest Vathipetro odkryte około 5 km na północ od Archanes, na południowo-wschodnim zboczu góry Juchtas w środkowej części Krety.
Podróżując po Krecie nietrudno zwrócić uwagę na to, że większość tamtejszych plaż jest relatywnie małych i krótkich. Szczególny zawód z tego powodu mogą przeżyć osoby przyzwyczajone do naszych krajowych bałtyckich standardów, gdzie piaszczyste wybrzeże ciągnie się kilometrami. Jednak na szczęście nic straconego, gdyż Kreta w swoim bogatym arsenale najróżniejszych plaż może poszczycić się i takimi, które pozwalają na długie spacery wzdłuż wybrzeża. Jedną z nich, szczególnie lubianą przez nas jest plaża Kommos znajdująca się na południu środkowej części wyspy.
Mimo że jaskiń na Krecie jest bez liku, to jednak tylko nieliczne można zwiedzać. Sfendoni jest przy okazji największą jaskinią udostępnioną do zwiedzania. treść pochodzi z: http://www.crete.pl www.CRETE.pl
Stary wenecki port oraz latarnia morska stanowią jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów Rethymno.
Kilometr na północ za miejscowością Zaros, położoną w środkowej części Krety, znajduje się niewielkie sztuczne jeziorko. To właśnie Votomos zwane także Zaros.
Ruiny starożytnego miasta LATO można odnaleźć w pobliżu uroczej miejscowości Krista położonej nieopodal Agios Nikolaos. To jedne z moich ulubionych wykopalisk na Krecie. Położone na uboczu, bez oblegających ich tłumów, wystawione na palące działanie słońca, które ogrzewa bezlitośnie kamienne pozostałości miasta. Atmosfera odosobnienia sprzyja takiemu zwiedzaniu jakie najbardziej preferuję. Pozostawia miejsce zarówno na zadumę nad dawnymi mieszkańcami tego miejsca oraz malowniczy plener fotograficzny bez turystów wchodzących w obiektyw.
Polyrinia była jednym z najważniejszych miast-państw zachodniej Krety w okresie hellenistycznym i rzymskim. Została zbudowana amfiteatralnie na stromym wzgórzu, wznoszącym się na wysokość 481 m. n.p.m.
Knossos to jeden ze sztandarowych zabytków odwiedzanych przez turystów, jest to też najpopularniejsze miejsce, do którego udają się zorganizowane wycieczki. Jeden z bardziej charakterystycznych elementów kojarzonych z Pałacem w Knossos, to czerwone kolumny. Choć obecnie są one wykonane z betonu to jednak oryginalnie były zbudowane z cyprysowego pnia.
Komentarze
Wypełnij poniższy formularz aby dodać komentarz
lub kliknij w poniższy link aby skorzystać z możliwosci komentowania przez facebooka:
https://www.facebook.com/crete.poland/posts/10154963753767551