Klasztor Odigitrias (Μονή Παναγίας Οδηγήτριας στο Σίβα) to jeden z najbardziej znanych klasztorów południowej Krety. Niestety pod względem popularności daleko mu do innych kreteńskich monastyrów tak tłumnie odwiedzanych przez turystów. Położony nieco z dala od popularnych szlaków turystycznych, przyciąga jedynie tych, którzy wypoczywają w pobliżu Matali. Tymczasem warto do niego zajrzeć bo jest to jeden z najbardziej zabytkowych i majętnych klasztorów wyspy. Jest to miejsce o wielkim znaczeniu i dużej wartości historycznej. Atuty tego miejsca nie kończą się bynajmniej tylko na tych aspektach. Warto odwiedzić to miejsce również dlatego, że cały teren monastyru jest bardzo malowniczy i piękny. Spokojna atmosfera jaka tu panuje sprawia, że po zwiedzaniu żal opuszczać mury tego sakralnego kompleksu.
Brama wejściowa na teren kompleksu klasztornego
Klasztor Odigitrias położony jest niespełna 14 km od Matali i znajduje się na granicy równiny Messara oraz pasma górskiego Asteriousa. Jeśli chcielibyście dostać się tu z Heraklionu będziecie musieli pokonać około 70 km kierując się drogą nr 97 na południe. Z drogi tej należy zjechać w miejscowości Mires kierując się na Sivas, następnie na Listaros podążając dalej w kierunku Kali Limenes. Drogą tą wkrótce dotrzecie do klasztoru, który znajduje się przy wjeździe na teren parku Agiofarago. Nie sposób go przeoczyć bo w tym miejscu oprócz sporego parkingu nie znajduje się nic innego.
Położenie klasztoru tuż przy górach Asterousia nie jest przypadkowe.To górskie pasmo było prawdopodobnie najważniejszą kolebką ascezy na Krecie. Podobno właśnie tu w rejonie Asterousia zatrzymał się apostoł Paweł podczas swojej podróży do Rzymu. Fakt ten przyczynił się do rozwoju w tym miejscu tak silnej tradycji monastycznej.
Przyczyniło się to również do tego, że “święte” wąwozy Agiofarago i Martsalo do dziś należące do tego klasztoru, zostały w zamierzchłej przeszłości zamieszkane przez pustelników. Właśnie to oni w XIV wieku postanowili zbudować w sąsiedztwie tych wąwozów klasztor Odigitrias.
Obszar ten jest dziś nazywany także “Górą Athos Krety” co jest oczywistym odwołaniem do republiki mnichów na półwyspie Athos w północnej Grecji. Nazwa klasztoru Odigitrias najprawdopodobniej jest nawiązaniem do kopii ikony oδηγήτρια (“wskazującej drogę”) z Konstantynopola, jednej z najsłynniejszych ikon Cesarstwa Bizantyjskiego. Potwierdzeniem istnienia klasztoru jest oficjalny dokument datowany na 1393 rok. W XV wieku powstał ikonostas, z którego do dziś przetrwały cztery ikony słynnego wówczas kreteńskiego malarza Άγγελος.
Centralnie położony kościół poświęcony Wniebowzięciu Marii Panny oraz apostołom Piotrowi i Pawłowi otaczają budynki kompleksu klasztornego. Znajdują się w nich piekarnia, młyn oliwny, prasa do wina, magazyny, piwnica do przechowywania serów, niewielka studnia, cele opata i mnichów oraz groby zmarłych mieszkańców klasztoru. Wewnątrz świątyni znajdują się cenne freski, ikony znanych malarzy i ikonostas pochodzący z różnych okresów. Po lewej stronie od bramy wejściowej znajduje się legendarna wieża Xopateras. W jej wnętrzu zwiedzającym udostępnione zostało także niewielkie muzeum, w którym można obejrzeć dawne urządzenia i przedmioty wykorzystywane przez mnichów w życiu codziennym począwszy od XVI wieku, a skończywszy na współczesności.
Klasztor z zewnątrz podobnie jak wiele tego typu miejsc na Krecie przypomina solidną twierdzę. Charakter fortyfikacji podkreśla część jego dawnych murów, które w dalszym ciągu są widoczne. Wysokie mury miały chronić przed atakami piratów i barbarzyńców wszelkiej maści. Budowanie monastyrów w taki sposób nie należało do rzadkości na Krecie. Dzięki solidnym murom zabudowania klasztorne wielokrotnie były także wykorzystywane podczas walk powstańczych z okupantami wyspy, których nigdy na Krecie nie brakowało. W tym miejscu warto przypomnieć sobie jaką rolę podczas walk z Turkami lub Niemcami odegrały klasztory takie, jak Moni Arkadiou, Moni Preveli czy Moni Toplou. Zamieszkujący je wówczas mnisi nigdy nie stronili od walki z najeźdźcami i czynnego wspierania rewolucyjnych działań kreteńskich partyzantów. Podobne wydarzenia miały także miejsce w Odigitrias, który wczasie wielu wieków swojego istnienia był także wielokrotnie niszczony przez aktualnych okupantów Krety.
Wieża ta została zbudowana w 961 roku przez Nikiforosa Fokasa, a więc kilka wieków wcześniej niż powstał monastyr Odigitrias. Jej zadaniem było wypatrywanie zbliżających się statków pirackich i ostrzeganie miejscowej ludności.
Dalsza historia tej wieży jest ściśle powiązane z postacią Xopaterasa (Xopapas), który był jedną z największych rewolucyjnych kreteńskich postaci.
Młody Ioannis Markakis (Ιωάννης Μαρκάκης) pochodził z biednej i zaniedbanej wioski Manoussanas. Został mnichem przybierając imię Ioasaf, jednak długo nie pozostał w stanie duchownym. Był niespokojną i energiczną postacią, która nie potrafiła przyjąć ograniczeń narzucanych mnichom, także tych dotyczących zakazu związków z kobietami. Po zabiciu Turka, który obraził jego rodzinę został zmuszony przez miejscowego biskupa do porzucenia stanu duchownego. Od tego czasu był nazywany jako Xopateras lub Xopapas, co oznaczało coś w stylu “byłego ojca” lub "byłego księdza".
Po tych wydarzeniach Xopateras zaangażował się w działania, jakie podejmowali kreteńscy rebelianci przeciwko tureckiemu okupantowi. Sam klasztor Odigitrias stał się w tym czasie ich główną siedzibą. Buntownicy ukrywali się w wieży, z której kierowali działaniami przeciwko osmańskim najeźdźcom, dając im się porządnie we znaki. W 1828 roku Turcy postanowili rozprawić z tym lokalnym ruchem oporu i wysłali przeciwko Xopaterasowi 3000 żołnierzy (niektóre źródła podają liczbę 800 janczarów). Kiedy w lutym 1829 roku armia turecka rozpoczęła oblężenie wieży, Xopateras poprosił towarzyszących mu buntowników aby odeszli. Pozostali przy nim tylko jego siostrzeniec z jednym towarzyszem broni, siostra, żona z dzieckiem oraz pięciu mnichów z klasztoru. Według historyka Kritovoulidisa walki trwały trzy dni i dwie noce.
Pierwszego dnia Turcy raz za razem atakowali wieżę, ale Xopateras zabijał wszystkich bez litości. Drugiego dnia próbowali spalić wieżę, ale Xopateras w atakujące wojsko rzucił 10 uli z pszczołami, które przez cały dzień atakowały Turków. Dzięki tej pomysłowej obronie napastnicy przez dłuższy czas trzymali się z daleka od wieży.
Trzeciego dnia Turkom udało się w końcu podpalić wieżę. W trakcie walk zginęli wszyscy, którzy zostali przy Xopaterasie. Jako ostatnia zginęła siostra Xopaterasa, która udusiła się dymem. On sam próbował jeszcze walczyć z atakującymi go napastnikami strzelając nieprzerwanie, stojąc przy wejściu do wieży. Gdy skończyła się amunicja, cisnął broń w ogień, chwycił nóż i rzucił się ze złamaną nogą na napastników. Pierwsi trzej, którzy próbowali go obezwładnić, zostali przez niego zabici. Według niektórych relacji w czasie tej walki z rąk Xopaterasa zginęło trzydziestu Turków, a rannych zostało piętnastu. W końcu został postrzelony, a następnie ścięto mu głowę. Aby pokazać jaki los czeka innych, którzy będą walczyć przeciwko Turkom, głowę Xopaterasa nabito na włócznię. Następnie żołnierze tureccy udali się z nią do pobliskich wiosek aby pokazać jak skończył ten nieugięty buntownik.
Aby upamiętnić bohaterską walkę jednego z najodważniejszych ludzi Messary wieżę, w której walczył, nazwano imieniem Xopaterasa. Dziś każdy turysta odwiedzający klasztor Odigitrias może ją zwiedzić. Będąc tu warto wejść na samą górę bowiem ze szczytu wieży rozpościera się malownicza panorama oraz można zobaczyć klasztorne posiadłości z innej perspektywy. Dodatkowo na ścianach wieży znajduje się także sporo ciekawych informacji na temat tej postaci.
Także w czasie II wojny światowej klasztor ten stał się schronieniem dla greckich żołnierzy i rannych bojowników ruchu oporu za co w odwecie został zniszczony przez Niemców. Aby uniknąć zniszczenia oraz rabunku cennych ikon i obrazów przeniesiono je do sąsiedniej wioski Listaros. W latach 70-tych ubiegłego wieku zapoczątkowano długotrwały okres odbudowy klasztoru. Podczas tych prac doprowadzono prąd oraz bieżącą wodę. Pod koniec lat 80-tych służby leśne rozpoczęły sadzenie drzew w okolicy klasztoru. Aby ochronić klasztorne posiadłości przez kozami nazywanymi plagą Krety postawiono ogrodzenia.
Obecnie Odigitrias posiada ogromny majątek oraz rozległe ziemie położone w pobliskich górach Asterousia. W ostatnich latach podjęto wysiłki w celu renowacji budynków znajdujących się w granicach klasztoru. Mieszka tu obecnie pięciu mnichów, zwiedzając to miejsce prawdopodobnie spotkacie któregoś z nich.
To co pozostało nam w pamięci po zwiedzeniu klasztoru Odigitrias to przede wszystkim atmosfera kompletnego spokoju. Przerywają go tylko w przyjemny sposób hałasujące cykady oraz dźwięk dzwoneczków zawieszonych na szyjach owiec, które wypasają się na okolicznych wzgórzach. W tym klasztorze położonym niemalże na skraju Krety czas zwalnia, a codzienność schodzi na drugi plan. Miłej odmiany dostarczają także koty, których jest tutaj mnóstwo.
Na te pojedyncze wałęsające się pod nogami na ogół nie zwracamy już uwagi, bo kotów na Krecie w ogóle jest dużo i przyzwyczailiśmy się do ich obecności. Jednak gdy mnich wyniósł puszkę jedzenia dopiero zobaczyliśmy jak liczne stadko korzysta z gościnności tutejszych mnichów. Wszystkie zwierzaki nagle zaczęły wybiegać ze swoich kryjówek z głośnym miauczeniem. Takiego spektaklu przy karmieniu jeszcze nie widzieliśmy. Kociaki zajadały się jedzeniem z głośnym mruczeniem, mlaskaniem i innymi dziwnymi dźwiękami.
Warto też na koniec wspomnieć o sklepie, który prowadzą mnisi. Jego asortyment jest raczej typowy dla tego typu miejsc, więc znajdziecie tu zarówno dewocjonalia, jak i oliwy, zioła i przyprawy pozyskiwane z okolicznych miejsc oraz inne produkty wytwarzane przez mnichów. To co zwróciło naszą szczególną uwagę to zioła. Tak pięknie posortowanych wielkością i pieczołowicie ułożonych liści laurowych jeszcze nie spotkaliśmy. W takim podejściu widać zarówno troskę o jakość produktu, jak i zadowolenie kupującego. Podczas wizyty w sklepiku zostaliśmy też poczęstowani domowymi ciasteczkami oraz loukumia wytworzonym na miejscu. Chyba nie musimy nawet pisać jak bardzo były one pyszne.
Przyjeżdżając tu warto wiedzieć, że za wstęp nie jest pobierana opłata. Mimo, że letnie temperatury nie nastrajają nikogo do noszenia bardziej zakrytych strojów, to jednak warto uszanować prośbę mnichów, aby nie wchodzić na teren klasztoru w zbyt skąpym i odsłoniętym ubraniu.
↤ kliknij odpowiednią część wyspy aby zmienić dolną mapę
Knossos to jeden ze sztandarowych zabytków odwiedzanych przez turystów, jest to też najpopularniejsze miejsce, do którego udają się zorganizowane wycieczki.
Heraklion (Iraklion) to największe miasto Krety. Z liczbą prawie 140 tysięcy mieszkańców jest on czwartym co do wielkości greckim miastem.
Dziesiątki warsztatów rzemieślniczych położonych w tej niewielkiej górskiej wiosce powodują, że Margarites jest jednym z czterech głównych ośrodków, w których wytwarzana jest tradycyjna kreteńska ceramika.
Międzynarodowe lotnisko im. Nikosa Kazantzakisa w Heraklionie w chwili obecnej jest największym lotniskiem na Krecie.
Data powstania klasztoru Moni Arkadiou (Arkadi) nie jest dokładnie znana. Wedle tradycji nazwa tego kościoła nawiązuje do imienia Cesarza Arkadiusza, który podobno miał być jego fundatorem.
Rethymnon z około 40 tys. mieszkańców to trzecie co do wielkości miasto Krety. Miejsce to zostało zaludnione już w okresie minojskim. Dawniej miasto było ważnym ośrodkiem handlowym.
Thrapsano to niewielka miejscowość zamieszkała przez nieco ponad 2,5 tysiąca osób, z których zdecydowana większość do niedawna utrzymywała się wykonując zawód garncarza.
Skinaria to mała plaża położona wzdłuż niewielkiej zatoki, której ujście z obu stron zakończone jest skalnym wybrzeżem. To wciąż mało znane miejsce pomijane przez masową turystykę
Według mitologii greckiej w jaskini Ida ukrywał się (a może też i urodził) Zeus. Właśnie ten mit jest największym atutem tej jaskini, która nie jest tak ciekawa i piękna jak jaskinia Dikte.
Tripiti to niewielka plaża pokryta mieszanką szarego piachu, żwiru i kamieni. Mimo tego, że plaża jest mało zorganizowana i sprawia wygląd półdzikiej, to działa tu jedna niewielka tawerna.
Tripiti to niewielka plaża pokryta mieszanką szarego piachu, żwiru i kamieni. Mimo tego, że plaża jest mało zorganizowana i sprawia wygląd półdzikiej, to działa tu jedna niewielka tawerna.
Plakias to doskonałe miejsce dla osób, które lubią spędzać czas na pieszych wędrówkach. W rejonie miasteczka oraz przyległej okolicy wytyczonych jest kilka pieszych szlaków, którymi możecie dojść do ciekawych plaż.
Obecnie dolny klasztor wciąż nie jest udostępniany dla zwiedzających oraz nie jest wykorzystywany przez mnichów. Zabudowania górnego klasztoru przeszły częściową renowację i stanowią główną siedzibę klasztoru Preveli.
Wąwóz Kourtaliotiko znany również jako wąwóz Asomatos, to bodaj jedna z najbardziej spektakularnych atrakcji przyrodniczych dostępnych w środkowej części Krety.
Agia Triada to nieduże minojskie stanowisko archeologiczne na południu Krety, znajdujące się w pobliżu Timpaki położone na zachodnim zboczu wzgórza około 40 metrów nad poziomem morza.
Około 60 kilometrów na południowy zachód od stolicy Krety - Heraklionu znajdują się ruiny drugiego co do wielkości starożytnego pałacu - Fajstos.
Obecnie jaskinia Melidoni (oryginalnie zwana Gerontospilios) jest kojarzona głównie z tragicznymi wydarzeniami, jakie rozegrały się w tym miejscu w 1824 roku.
Twierdza ta jest doskonałym przykładem wielokulturowości Krety. Znajdująca się dziś w greckich rękach, została zbudowana przez Wenecjan, ale określana jest nazwą zaczerpniętą z języka tureckiego.
Jest to jedno z najważniejszych i największych muzeów w Grecji i jedno z najważniejszych w Europie.
Tylissos to jedno z niewielu miejsc na Krecie, które zachowało swoją nazwę od czasów starożytnych.
Plaża w Damnoni jest położona po sąsiedzku z Plakias - popularną turystyczną miejscowością
Agios Pavlos to niewielka miejscowość położona na południowym wybrzeżu Krety niedaleko miejscowości Saktouria.
Triopetra znajduje się u podnóża góry Siderotas około 52 km na południe od Rethymno.
gia Galini (Αγία Γαλήνη) jest jednym z najpopularniejszych nadmorskich kurortów na południowym wybrzeżu Krety.
Obserwatorium jest ulokowane na szczycie góry Skinakas na wysokości 1750m. Pomysł na jego wybudowanie narodził się w 1984 roku.
Późnominojskie cmentarzysko w Armeni położone jest na obrzeżach tej miejscowości, znajdującej się niespełna 10 km na południe od centrum Rethymno.
Muzeum to prezentuje dramatyczną historię Krety napisaną na przestrzeni ostatnich kilkuset lat.
Współczesna osada znana pod nazwą Argyroupolis została wybudowana na miejscu starożytnego miasta Lappa (zwanego także Lambi)
Lentas to dobry pomysł dla tych, którzy chcą uciec od miejscowości przesiąkniętych przemysłową turystyką.
Ten starożytny kamieniołom składający się z dwóch części przez współczesnych zwany jest Λαβυρινθάκι oraz Λαβύρινθος.
Jeśli ktoś z Was szuka dobrej restauracji w pobliżu Matali i Kalamaki, to chcielibyśmy zarekomendować estiatório Chrisopigi.
Gortyna uważana jest za jedno z najbardziej rozległych wykopalisk na terenie Grecji.
Psiloritis (Timios Stavros - Święty Krzyż) to szczyt najwyższej góry Krety wznoszący się na wysokość 2456 m n.p.m.
Wąwóz Rouvas to jedno z ciekawszych miejsc znajdujących się w tej części Krety. Ciekawie poprowadzony szlak w doskonały sposób ukazuje zmieniających się wygląd tego wąwozu.
Matala jest jedną z najpopularniejszych miejscowości nie tylko południowego wybrzeża ale i całej Krety. W latach 60-tych i 70-tych ta niewielka rybacka wioska była mekką hippisów.
Klasztor Odigitrias to jeden z najbardziej znanych klasztorów południowej Krety. Niestety pod względem popularności daleko mu do innych kreteńskich monastyrów.
Kali Limenes (czyli Dobre Porty lub Piękne Przystanie) to nadmorska miejscowość położona w górach Asterousia znajdujących się na południowym wybrzeżu Krety.
Oprócz słynnych wielkich pałaców na wyspie w okresie minojskim powstało szereg mniejszych rezydencji. Jednym z ważniejszych przykładów jest Vathipetro odkryte około 5 km na północ od Archanes, na południowo-wschodnim zboczu góry Juchtas w środkowej części Krety.
Podróżując po Krecie nietrudno zwrócić uwagę na to, że większość tamtejszych plaż jest relatywnie małych i krótkich. Szczególny zawód z tego powodu mogą przeżyć osoby przyzwyczajone do naszych krajowych bałtyckich standardów, gdzie piaszczyste wybrzeże ciągnie się kilometrami. Jednak na szczęście nic straconego, gdyż Kreta w swoim bogatym arsenale najróżniejszych plaż może poszczycić się i takimi, które pozwalają na długie spacery wzdłuż wybrzeża. Jedną z nich, szczególnie lubianą przez nas jest plaża Kommos znajdująca się na południu środkowej części wyspy.
Mimo że jaskiń na Krecie jest bez liku, to jednak tylko nieliczne można zwiedzać. Sfendoni jest przy okazji największą jaskinią udostępnioną do zwiedzania. treść pochodzi z: http://www.crete.pl www.CRETE.pl
Stary wenecki port oraz latarnia morska stanowią jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów Rethymno.
Kilometr na północ za miejscowością Zaros, położoną w środkowej części Krety, znajduje się niewielkie sztuczne jeziorko. To właśnie Votomos zwane także Zaros.
W czasie okupacja tureckiej, która rozpoczęła się w 1649 roku, klasztor Preveli, podobnie jak wiele innych tego typu miejsc, został zniszczony. W późniejszym okresie został odbudowany i ponownie był jednym z najważniejszych klasztorów na Krecie, silnie wpływającym na lokalną społeczność mieszkańców Sfakii. W okresie tym Preveli było również ważnym ośrodkiem oporu wobec tureckiej okupacji.
Klasztor Gouverneto to prawdopodobnie najstarszy aktywny grekokatolicki klasztor położony na półwyspie Akrotiri w pobliżu Chania. Oddalony jest o około 5 km od Agia Triada, innego znanego klasztoru położonego w tym rejonie. Gouverneto został zbudowany na niewielkim płaskowyżu położonego wśród niewielkich wzniesień.
Klasztor Moni Kapsa to jeden z najciekawiej położonych klasztorów na Krecie. Jego masywne zabudowania zostały wzniesione na skalistych, szarych zboczach otaczających położony obok wąwóz Pervolakia. Z daleka wygląda jakby klasztorne budowle dosłownie wyrastały ze stromych skał.
Komentarze
Wypełnij poniższy formularz aby dodać komentarz
lub kliknij w poniższy link aby skorzystać z możliwosci komentowania przez facebooka:
https://www.facebook.com/crete.poland/posts/10155507507167551.10157365902577551