Historia Krety od epoki klasycznej do pierwszych lat wolności

[czytaj poprzednie >> Historia Krety od Paleolitu do Wieków Ciemnych]

Epoka klasyczna i rzymska

(480 p.n.e. - 395 n.e.)

Wzrost znaczenia Aten powoduje drastyczne zmniejszenie polityczno-kultowej roli Krety. W roku 67 p.n.e. wyspa dostaje się w ręce Rzymian, którzy zaczynają wprowadzać swoje porządki. Gortyna staje się stolicą prowincji rzymskiej o nazwie Kreta-Kyrene. Rzymianie budują infrastrukturę: drogi, akwedukty, świątynie oraz teatry. Następuje rozwój rolnictwa i kultury. Cała Grecja w tym czasie staje się rzymską prowincją, choć jej bogata kultura zaczyna wpływać stopniowo na dorobek rzymian. W 59 roku n.e. przybywa na wyspę apostoł Paweł, którego towarzysz Tytus zostaje mianowany pierwszym biskupem Krety. Wyspa stoi u progu ery chrześcijaństwa...




Epoka biznatyjska

(337-826 n.e.)

W 395 roku cesarstwo rzymskie dzieli się na część wschodnią i zachodnią co w konsekwencji określa dalszą przynależność Krety, która wchodzi od tej pory w skład cesarstwa bizantyjskiego. Bizantyjczykom Kreta zawdzięcza liczne kościoły oraz imponującą bazylikę św. Tytusa w Gortynie, której okazałe mury zachowały się do dziś dnia, gdzie można ją podziwiać. Panowanie rzymian przerywają w 826 n.e. arabowie, którzy najeżdżają wyspę.

Panowanie Arabów

(826-961 n.e.)

Najazd arabów powoduje nową falę niepokojów, jakie targają wyspą. Nowi najeźdźcy niszczą wszystkie wczesnochrześcijańskie budowle i prześladują ludność chrześcijańską. Kreta jest przez arabów wykorzystywana jako baza wypadowa do wypraw łupieżczych na Morzu Egejskim. Na wyspie powstaje nowa warowna stolica - Rabd el Chandak - obecny Heraklion.

Druga epoka bizantyjska

(961-1204 n.e.)

W 961 Bizantyjczycy upominają się ponownie o Kretę i pod wodzą Nikeforosa Fokasa odbijają wyspę. Na Krecie powraca chrześcijaństwo, następuje ożywienie gospodarcze i kulturalne objawiające się w malowidłach ściennych oraz architekturze sakralnej.

Epoka wenecka

(1204-1669)

W IV wyprawie krzyżowej Krzyżowcy zdobyli Konstantynopol co doprowadziło do podziału pomiędzy nich Cesarstwa Bizantyjskiego. Kreta przypadła hrabiemu de Montferrat, który w tym samym roku odsprzedał ją Wenecjanom. Ci zaś starali się upodobnić Kretę pod każdym względem do swojej ojczyzny. Na wyspie, która wraz z jej stolicą Chandak otrzymuje nazwę Kandia, dokonuje się wzrost gospodarczy i kulturalny. Z drugiej strony miejscowa ludność gnębiona pańszczyzną i podatkami przez możnych władców wielokrotnie próbowała wielokrotnie zrzucić jarzmo podczas licznych powstań. W 1453 roku upada Konstantynopol skąd na Kretę uciekają artyści i intelektualiści. Przyczynia się to do rozkwitu sztuki (przede wszystkim sakralnej) oraz architektury, kiedy to budowane są okazałe kościoły, fontanny, ratusze oraz obwarowania. Głośne stają się uniwersytet w Kandii oraz szkoła klasztorna w Agia Ekaterini. Ich sława i renoma wykracza daleko poza granice Krety. Ten okres w dziejach Krety zwany jest kreteńskim renesansem.





Epoka turecka

(1669-1898)

Ponowne dostanie się pod panowanie Turków, którzy zdobyli wyspę po 21-letnim oblężeniu, powoduje przymusową islamizację oraz ogromne podatki. To oraz samowola rządzących wywołują gwałtowne sprzeciwy kreteńczyków co znowu prowadzi do krwawych powstań. W 1770 Grecy po jednym z nich ogłaszają niepodległość, która nie trwa jednak długo.  Już w następnym roku Turcy odzyskali kontrolę nad wyspą. Kreteńczycy podejmują usilne zmagania o przyłączenie do Grecji. Problem Krety dociera do świadomości światowej opinii publicznej za sprawą tragedii, jaka rozegrała się w klasztorze Moni Arkadiou. W listopadzie 1866 Turcy otoczyli klasztor w sile 15 tys. żołnierzy i 30 dział. W klasztorze ukrywało się kilkuset powstańców i około 700 kobiet i dzieci. Po kilku dniach oblężenia Turcy przedarli się przez mury. Kobiety i dzieci, które ukryły się w klasztornej prochowni, zginęły wysadzenia jej w powietrze. Oprócz 700 kobiet i dzieci zginęło kilkaset żołnierzy tureckich. Do dziś dnia w klasztorze są wystawione czaszki poległych, a samo miejsce jest dla Kreteńczyków miejscem pamięci narodowej i walk o niepodległość.Wydarzenie to odbiło się szerokim echem w Europie i świecie i miało duże znaczenie dla uzyskania niepodległości przez Kretę w 1898.

Pierwsze lata niepodległości

(1898-1941)

W roku 1898 wojska sułtańskie opuściły wyspę. Stworzono namiastkę parlamentu z deputowanymi chrześcijańskimi i muzułmańskimi, a funkcję Wysokiego Komisarza Krety powierzono greckiemu księciu Jerzemu I. Do 1913 roku ówczesna Kreta jest podzielona na cztery strefy okupacyjne przez mocarstwa Francji, Angliai, Italii i Rosji.W roku 1908 Republika Krety ogłosiła niepodległość nie uznaną jednak międzynarodowo.

Żądania Kreteńczyków o przyłączeniu ich wyspy do Grecji zostają spełnione dzięki Eleftheriosowi Venizelosowi, kreteńskiemu ministrowi sprawiedliwości w rządzie Jerzego I i późniejszemu premierowi całej Grecji, kiedy 30 maja 1913 Kreta została włączona do Grecji. Venizelos próbuje także rozszerzyć granice państwa greckiego aż po Azję Mniejszą co kończy się przegraną z Turcją (1919-1922). Po zawarciu pokoju lozańskiego w 1923 następuje wymiana ludności. Część Greków z Azji Mniejszej osiedla się na Krecie, zaś wyspę musiało opuścić około 30 tysięcy Turków.

Warto pamiętać że w tamtym gorącym politycznie okresie w  1900 roku brytyjczyk Sir Arthur Evans rozpoczyna prace wykopaliskowe w Knossos, gdzie szybko odkrywa ślady upadłej cywilizacji minojskiej.

[czytaj dalej >> Współczesna historia Krety]

Data publikacji:
Data modyfikacji:
Średnia: 3.25
Liczba ocen: 4
  • 0.5
  • 1.0
  • 1.5
  • 2.0
  • 2.5
  • 3.0
  • 3.5
  • 4.0
  • 4.5
  • 5.0
 
 
Oceniłeś na:
 
Kreta informacje 3.25 na 5 (0) liczba ocen 4
Wszystkie treści i zdjęcia występujące w serwisie są naszą własnością.
Wykorzystanie ich w dowolnej formie wymaga pisemnej zgody autorów.

Komentarze

Wypełnij poniższy formularz aby dodać komentarz

Nazwa użytkownika:

Adres e-mail:

Tytuł:

Treść:

Przepisz kod z obrazka:
Kod obrazka

Wpisanie prawidowego kodu oznacza zgodę na przetwarzanie danych w celu wyświetlania komentarza.
Kontakt Administratorem Danych Osobowych zgromadzonych na stronie możliwy jest pod adresem mailowym [email protected]

Zapisz komentarz
Zapisz komentarz

Inne strony tej kategorii

Dzień Oxi

Dzień Oxi

Wczesnym rankiem 28 października 1940 roku około godziny 3, tuż po zakończeniu wystawnego bankietu, który odbywał się niemieckiej ambasadzie, Emanuele Grazzi udał się do domu Joanisa Metaksasa. Włoski ambasador przekazał do rąk greckiego premiera ultimatum, które zawierało szereg żądań. Wśród nich znalazły się takie jak możliwość swobodnego przejścia wojsk włoskich do granicy grecko-albańskiej, oddanie kontroli nad lotniskami, portami oraz innymi strategicznymi miejscami znajdującymi sie na terytorium Grecji.

Unia Grecji z Kretą

Unia Grecji z Kretą

Grecka flaga, która 1 grudnia 1913 roku powiewała nad twierdzą Frikas w Chanii była namacalnym dowodem tego, jak silne związki łączą Kretę z kontynentalną Grecją. Mimo setek lat zależności od innych mocarstw, Kreteńczycy nigdy nie wyzbyli się swojej kultury oraz własnych tradycji.

Współczesna historia Krety

Współczesna historia Krety

6 października 1908 Republika Krety ogłosiła niepodległość. 30 maja 1913 została włączona do Grecji. W roku 1941 w czasie II wojny światowej wyspa była sceną zażartej bitwy pomiędzy niemieckimi spadochroniarzami a broniącymi jej oddziałami alianckimi.

Polecamy:

Oliwa i kosmetyki organiczne Olivaloe

Najnowsze komentarze:

 Powinien być jeden podatek, a nie w zależności gdzie się zatrzymasz... Jeśli już w ogóle
 Mitsis Cretan Village nie wiecie jak tam ???
 Przerażające
 Jak była pandemia to się prosili aby przyjechać i ratować ich biznesy a jak stanęli na nogi to zaczęli łupić jak nad polskim morzem . Mimo , iż lubię Kretę to chyba dam sobie spokój i to na długo .
 Serce pęka
 Takiego wiatru jak dzis w nocy to jeszcze nie przeżyłam
 
 Brak słów. Byłam pod koniec czerwca . Szkoda ludzi i wszystkiego co tam było.
 Very sad news… I hope the fire is soon under control…
 

Ciekawe miejsca na Krecie

CRETE Copyright © 2009-25 Linki | Kontakt | Polityka prywatności | Kontakt | Newsletter
ukryj
Zapisz się do
Newslettera