Historia Krety od epoki klasycznej do pierwszych lat wolności

[czytaj poprzednie >> Historia Krety od Paleolitu do Wieków Ciemnych]

Epoka klasyczna i rzymska

(480 p.n.e. - 395 n.e.)

Wzrost znaczenia Aten powoduje drastyczne zmniejszenie polityczno-kultowej roli Krety. W roku 67 p.n.e. wyspa dostaje się w ręce Rzymian, którzy zaczynają wprowadzać swoje porządki. Gortyna staje się stolicą prowincji rzymskiej o nazwie Kreta-Kyrene. Rzymianie budują infrastrukturę: drogi, akwedukty, świątynie oraz teatry. Następuje rozwój rolnictwa i kultury. Cała Grecja w tym czasie staje się rzymską prowincją, choć jej bogata kultura zaczyna wpływać stopniowo na dorobek rzymian. W 59 roku n.e. przybywa na wyspę apostoł Paweł, którego towarzysz Tytus zostaje mianowany pierwszym biskupem Krety. Wyspa stoi u progu ery chrześcijaństwa...




Epoka biznatyjska

(337-826 n.e.)

W 395 roku cesarstwo rzymskie dzieli się na część wschodnią i zachodnią co w konsekwencji określa dalszą przynależność Krety, która wchodzi od tej pory w skład cesarstwa bizantyjskiego. Bizantyjczykom Kreta zawdzięcza liczne kościoły oraz imponującą bazylikę św. Tytusa w Gortynie, której okazałe mury zachowały się do dziś dnia, gdzie można ją podziwiać. Panowanie rzymian przerywają w 826 n.e. arabowie, którzy najeżdżają wyspę.

Panowanie Arabów

(826-961 n.e.)

Najazd arabów powoduje nową falę niepokojów, jakie targają wyspą. Nowi najeźdźcy niszczą wszystkie wczesnochrześcijańskie budowle i prześladują ludność chrześcijańską. Kreta jest przez arabów wykorzystywana jako baza wypadowa do wypraw łupieżczych na Morzu Egejskim. Na wyspie powstaje nowa warowna stolica - Rabd el Chandak - obecny Heraklion.

Druga epoka bizantyjska

(961-1204 n.e.)

W 961 Bizantyjczycy upominają się ponownie o Kretę i pod wodzą Nikeforosa Fokasa odbijają wyspę. Na Krecie powraca chrześcijaństwo, następuje ożywienie gospodarcze i kulturalne objawiające się w malowidłach ściennych oraz architekturze sakralnej.

Epoka wenecka

(1204-1669)

W IV wyprawie krzyżowej Krzyżowcy zdobyli Konstantynopol co doprowadziło do podziału pomiędzy nich Cesarstwa Bizantyjskiego. Kreta przypadła hrabiemu de Montferrat, który w tym samym roku odsprzedał ją Wenecjanom. Ci zaś starali się upodobnić Kretę pod każdym względem do swojej ojczyzny. Na wyspie, która wraz z jej stolicą Chandak otrzymuje nazwę Kandia, dokonuje się wzrost gospodarczy i kulturalny. Z drugiej strony miejscowa ludność gnębiona pańszczyzną i podatkami przez możnych władców wielokrotnie próbowała wielokrotnie zrzucić jarzmo podczas licznych powstań. W 1453 roku upada Konstantynopol skąd na Kretę uciekają artyści i intelektualiści. Przyczynia się to do rozkwitu sztuki (przede wszystkim sakralnej) oraz architektury, kiedy to budowane są okazałe kościoły, fontanny, ratusze oraz obwarowania. Głośne stają się uniwersytet w Kandii oraz szkoła klasztorna w Agia Ekaterini. Ich sława i renoma wykracza daleko poza granice Krety. Ten okres w dziejach Krety zwany jest kreteńskim renesansem.





Epoka turecka

(1669-1898)

Ponowne dostanie się pod panowanie Turków, którzy zdobyli wyspę po 21-letnim oblężeniu, powoduje przymusową islamizację oraz ogromne podatki. To oraz samowola rządzących wywołują gwałtowne sprzeciwy kreteńczyków co znowu prowadzi do krwawych powstań. W 1770 Grecy po jednym z nich ogłaszają niepodległość, która nie trwa jednak długo.  Już w następnym roku Turcy odzyskali kontrolę nad wyspą. Kreteńczycy podejmują usilne zmagania o przyłączenie do Grecji. Problem Krety dociera do świadomości światowej opinii publicznej za sprawą tragedii, jaka rozegrała się w klasztorze Moni Arkadiou. W listopadzie 1866 Turcy otoczyli klasztor w sile 15 tys. żołnierzy i 30 dział. W klasztorze ukrywało się kilkuset powstańców i około 700 kobiet i dzieci. Po kilku dniach oblężenia Turcy przedarli się przez mury. Kobiety i dzieci, które ukryły się w klasztornej prochowni, zginęły wysadzenia jej w powietrze. Oprócz 700 kobiet i dzieci zginęło kilkaset żołnierzy tureckich. Do dziś dnia w klasztorze są wystawione czaszki poległych, a samo miejsce jest dla Kreteńczyków miejscem pamięci narodowej i walk o niepodległość.Wydarzenie to odbiło się szerokim echem w Europie i świecie i miało duże znaczenie dla uzyskania niepodległości przez Kretę w 1898.

Pierwsze lata niepodległości

(1898-1941)

W roku 1898 wojska sułtańskie opuściły wyspę. Stworzono namiastkę parlamentu z deputowanymi chrześcijańskimi i muzułmańskimi, a funkcję Wysokiego Komisarza Krety powierzono greckiemu księciu Jerzemu I. Do 1913 roku ówczesna Kreta jest podzielona na cztery strefy okupacyjne przez mocarstwa Francji, Angliai, Italii i Rosji.W roku 1908 Republika Krety ogłosiła niepodległość nie uznaną jednak międzynarodowo.

Żądania Kreteńczyków o przyłączeniu ich wyspy do Grecji zostają spełnione dzięki Eleftheriosowi Venizelosowi, kreteńskiemu ministrowi sprawiedliwości w rządzie Jerzego I i późniejszemu premierowi całej Grecji, kiedy 30 maja 1913 Kreta została włączona do Grecji. Venizelos próbuje także rozszerzyć granice państwa greckiego aż po Azję Mniejszą co kończy się przegraną z Turcją (1919-1922). Po zawarciu pokoju lozańskiego w 1923 następuje wymiana ludności. Część Greków z Azji Mniejszej osiedla się na Krecie, zaś wyspę musiało opuścić około 30 tysięcy Turków.

Warto pamiętać że w tamtym gorącym politycznie okresie w  1900 roku brytyjczyk Sir Arthur Evans rozpoczyna prace wykopaliskowe w Knossos, gdzie szybko odkrywa ślady upadłej cywilizacji minojskiej.

[czytaj dalej >> Współczesna historia Krety]

Data publikacji:
Data modyfikacji:
Średnia: 4.17
Liczba ocen: 3
  • 0.5
  • 1.0
  • 1.5
  • 2.0
  • 2.5
  • 3.0
  • 3.5
  • 4.0
  • 4.5
  • 5.0
 
 
Oceniłeś na:
 
Kreta informacje 4.17 na 5 (0) liczba ocen 3
Wszystkie treści i zdjęcia występujące w serwisie są naszą własnością.
Wykorzystanie ich w dowolnej formie wymaga pisemnej zgody autorów.

Komentarze

Wypełnij poniższy formularz aby dodać komentarz

Nazwa użytkownika:

Adres e-mail:

Tytuł:

Treść:

Przepisz kod z obrazka:
Kod obrazka

Wpisanie prawidowego kodu oznacza zgodę na przetwarzanie danych w celu wyświetlania komentarza.
Kontakt Administratorem Danych Osobowych zgromadzonych na stronie możliwy jest pod adresem mailowym [email protected]

Zapisz komentarz
Zapisz komentarz

Inne strony tej kategorii

Wydarzenia na ulicy 25 Sierpnia w Heraklionie

Wydarzenia na ulicy 25 Sierpnia w Heraklionie

Symboliczny początek ulicy 25 Sierpnia wyznacza dawny Plac Lwa ze słynną fontanną Morosiniego, jej koniec określa morze oraz zabudowania portowe. Chyba nie ma ładniej położonego deptaka w Heraklionie. Idąc ulicą w dół, już z daleka widzimy błękit morza zaś mnogość różnego rodzaju knajpek zachęca do zrobienia sobie przerwy w zwiedzaniu. Czy jednak zastanawialiście się kiedykolwiek spacerując tą pięknie położoną ulicą, skąd wzięła się jej nazwa? Co właściwie wydarzyło się tego dnia w 1898 roku, że jedna z głównych ulic miasta Herkulesa została nazwana tą datą? Ulica 25 sierpnia w Heraklionie

Historia Krety od Paleolitu do Wieków Ciemnych

Historia Krety od Paleolitu do Wieków Ciemnych

Opis historii Krety. Geneza powstania kultury, najważniejsze wydarzenia z dalekiej i bliskiej przeszłości tej wyspy. Do połowy pierwszej dekady XXI wieku niewiele było wiadomo na temat starszej epoki kamienia na Krecie. Początkowe informacje były sporadyczne i niepewne. Dopiero późniejsze odkrycia pozwoliły ustalić, że pierwsi mieszkańcy pojawili się na południowych wybrzeżach wyspy już w dolnym paleolicie (ok. 130 tys. lat temu).

Współczesna historia Krety

Współczesna historia Krety

6 października 1908 Republika Krety ogłosiła niepodległość. 30 maja 1913 została włączona do Grecji. W roku 1941 w czasie II wojny światowej wyspa była sceną zażartej bitwy pomiędzy niemieckimi spadochroniarzami a broniącymi jej oddziałami alianckimi.

Booking.com

Polecamy:

Oliwa i kosmetyki organiczne Olivaloe


Parklot

Najnowsze komentarze:

Doświadczyliśmy na własnej skórze.
Ale od Soboty to wyglada na to ze caly tydzien calkiem sloneczyny ☀️
W tym roku będąc w Sztokholmie w maju miałem wyższe temperatury niż na Krecie.
gość PiotrWie : Może przynajmniej nauczą się trochę oszczędzać wodę - bo jak widzieliśmy jak leją hektolitrami chodniki przed domami to stwierdzaliśmy że woda w Grecji musi być bardzo tania i marnują ją w sposób tragiczny.
Gosia | crete.pl : Dzięki za spostrzegawczość :) Faktycznie nie uaktualniliśmy tej informacji.
gość Waldek: Bilet łączony uprawniający do wejścia na teren muzeum oraz na wykopaliska w maju 2023 to koszt” 20 € 
Zmiana klimatu W tym roku było bardzo mało opadów deszczu
Super miejsce piękne widoki
Ale super.
Polka na Kretowisku: Pogoda taka że nic tylko pić
Czu gdzieś jest dostępna lista winiarni na zachodniej części wyspy?
Jak jest jakaś dobra impreza, to albo przed moim urlopem, albo chwilę po.
CRETE - Kreta: We wtorek 23 maja wąwóz Samaria będzie udostępniony na całej długości. Otwarte będą również oba wejścia: Xyloskalo oraz Agia Roumeli.
Mikor ott jártunk nem volt nyitva, de így is nagy élményt jelentett számukra.
Skinakas Observatory +30 281 039 4200 https://maps.app.goo.gl/QdgsHYpMJHDcPQKw7
Katarzyna Czekierda Agnieszka Opalińska
Byłam i polecam. Fantastyczny widok na okolice i droga fantastyczna .
kto był tam i podziwiał ten wie ! bardzo warto ! polecam i ja
gość PiotrWie: Jak widać na mniejszych wyspach zawsze jest drożej,  ale zwykle robisz mniej kilometrów - ma Astipalei czy Santorini o ile dobrze pamiętam tankowałem Pandę raz, ale na Naxos da się zrobić pewnie sporo kilometrów.
Gosia | crete.pl : Między 1,82-1,84 €/litr Pb 95
gość PiotrWie : Dziś na Naxos płaciłem 1,99 za litr Pb 95, to taniej niż w marcu. A ile kosztuje na Krecie?
gość PiotrWie: Tyle że w tym roku jak na razie maj jest zimny - my jesteśmy na Cykladach i nie dość ze jest kilkanaście stopni to wieje zimny wiatr z północy, wczoraj musieliśmy iść wieczorem do tawerny w kurtkach. Morze jest też zimne - 15 stopni a portal z temperaturą mórz podaje że jest to 3 stopnie poniżej normy wieloletniej. (...)
Co roku nowe rekordy turystyczne
Uwielbiam! Nie ma wyjazdu bez kosztowania dakos
Parklot

Ciekawe miejsca na Krecie

CRETE Copyright © 2009-23 Linki | Kontakt | Polityka prywatności | Kontakt | Newsletter
ukryj
Zapisz się do
Newslettera