Święta Wielkanocne na Krecie

Wielkanoc w Grecji to zdecydowanie najważniejsze święto w Grecji i na Krecie. Zaczyna się ona od soboty Łazarza, która poprzedza niedzielę palmową. Dzień ten jest również początkiem 2-tygodniowych ferii w greckiej szkole.
Czas Wielkiego Tygodnia (Megali Evdomada) to okres, w którym zgodnie z tradycją Grecy nie spożywają mięsa, oleju oraz produktów mlecznych. Każdy dzień tego tygodnia poświęcony jest na przygotowania do obchodów zmartwychwstania Jezusa.

Wielki Tydzień

Podobnie jak w przypadku tradycji katolickiej, w prawosławiu również Wielki Tydzień (Μεγάλη Εβδομάδα) jest okresem gromadzenia się wiernych co wieczór w kościołach. W szczególności tyczy się to ostatnich dni od Wielkiego Czwartku do nocy Zmartwychwstania Pańskiego w Wielką Sobotę. Wielki Czwartek (Μεγάλη Πέμπτη) jest dniem kiedy w greckiej tradycji jajka (symbolizujące życie) malowane są na kolor czerwony, który nawiązuje do krwi Chrystusa, a gospodynie pieką ciasteczka koulourakia (Κουλουράκια). Wieczorem dziewczęta dekorują całun Chrystusa. Używają do tego kwiatów wielu roślin, ale na Krecie najcześciej używane są kwiaty drzewa cytrynowego.

Wielki Piątek - procesja Epitafia

Wielki Piątek (Μεγάλη Παρασκευή) w Grecji jest dniem żałoby, za grzech uważane jest wykonywanie wszelkich ciężkich robót. Tego dnia zamknięte sklepy i firmy. Ikona Chrystusa zdejmowana jest z krzyża i owijana w przygotowany dzień wcześniej całun symbolizujący grób Pański (epitaphios). W późnych godzinach nocnych przez większość wiosek i miast Krety przechodzą procesje niosące ten symboliczny grób. Na całej długości trasy ludzie sypią kwiaty na epitaphios. Na czele procesji idą muzycy lub chór poprzedzający mieszkańców śpiewających pieśni. Na Krecie szczególny wymiar ma Epitafia organizowana w Heraklionie, gdzie procesje z czterech różnych kościołów zbierają się w na centralnym skrzyżowaniu na Placu Linos. Smutny rytmiczny dźwięk bębnów orkiestry, ludzie wypełniający szczelnie ulice, kobiety i mężczyźni ubrani w tradycyjne stroje tworzą niesamowitą kompozycję skąpaną w słodkim zapachu wody różanej oraz kwiatów sypanych na epitaphios.

Na Krecie zazwyczaj po procesji Epitafia spożywana jest szczególna kolacja, na której serwowane są dania z różnego rodzaju owoców morza (z wyjątkiem ryb). Podawane są różnego rodzaju dania zawierające kalmary, ośmiornice, pasta z ikry (taramosalata), liście winogron faszerowane ryżem (dolmadakia) oraz różnego rodzaju sałatki. Jeśli spędzacie ten czas w jednym z większych miast Krety musicie liczyć się z bezwzględnym obowiązkiem rezerwowania miejsc w restauracjach i tawernach, które tego wieczora są bardzo oblegane.

Koniec Tessaracoste, czyli początek świąt

Wielka Sobota (Μεγάλο Σάββατο) jest ostatnim dniem 40-dniowego postu, który w kościele prawosławnym zwany jest Tessaracoste (pochodzącym do słów 40 dni na czczo). Oczywiście podobnie jak i u nas post ma coraz częściej wymiar symboliczny i coraz mniej ludzi przestrzega dawne ścisłe reguły jego utrzymywania.

Właściwym początkiem świąt dla Greków jest noc z soboty na niedzielę, kiedy gromadzą się oni w kościołach na Wielkiej Mszy Rezurekcyjnej. W czasie tej mszy następuje najbardziej podniosły moment, kiedy kapłan przekazuje wiernym ogień ze świecy rezurekcyjnej, który każdego roku przywożony z Jerozolimy. Tej chwili towarzyszą słowa Χριστός Ανέστη! Christos Anesti!, oznaczające Chrystus Zmartwychwstał!, na co wierni odpowiadają Αληθώς Ανέστη! Alithos Αnesti!, czyli Zaiste Zmartwychwstał! Wierni z zapalonymi świecami wracają po mszy do domów i jedzą skromny posiłek złożony ze świątecznego chleba tsoureki oraz zabarwionych na czerwono jajek. Tego wieczora serwowana jest też specjalna wielkanocna zupa robiona z jagnięcych podrobów w sosie z cytryn i jajek. Danie to nazywane jest mageiritsa i jest to pierwsza mięsna potrawa zjadana przez Greków po zakończeniu postu.

Wielkanocna niedziela jest dniem, kiedy ludzie odwiedzają się w domach, spożywają wspólnie jagnięcinę z rożna, kokoretsi (jagnięce wątroby owinięte w jelita a następnie grillowane) oraz kalitsounia (kreteńskie ciasteczka serowo-cynamonowe).

Ciekawe zwyczaje wielkanocne

Jednym z ciekawszych zwyczajów praktykowanych na Krecie jest palenie kukły Judasza lub Barabasza. W niektórych rejonach Grecji tradycja ta przybiera dość osobliwą postać, gdyż mieszkańcy przynoszą z domów broń, z której strzelają do tych postaci. Zwyczaj ten możecie obejrzeć na poniższym filmie.

Inną równie ciekawą tradycją znaną także w innych krajach tsoukrisma (τσουγκρισμα). Przygotowane wcześniej zafarbowane na kolor czerwony jajka rozdawane są wszystkim osobom przebywającym w domu. Następnie wszyscy stukają się między sobą tymi jajkami do momentu, aż zostanie tylko jedna osoba, której jajko będzie mieć nienaruszoną skorupkę. Osoba ta wedle tradycji ma cieszyć się szczęście w obecnym roku. Ta niewinna zabawa ma również wymiar symboliczny i duchowy. Czerwień to odwołanie się do krwi ukrzyżowanego Chrystusa, natomiast pękająca skorupka jajka nawiązuje do Jego zmartwychwstania i początku nowego życia.

Komentarze

Walentyna Swietochowska

2017-04-16 19:23:43

komentarz z

Mialam okazję spędzic Wielkanoc na Kecie i poznac ich obrzędy,bardzo mnie się spodobały,

1

CRETE - Kreta

2017-04-16 19:27:05

komentarz z

A smakowały Ci greckie wielkanocne potrawy?

Walentyna Swietochowska

2017-04-16 19:27:57

komentarz z

Bardzo,bardzo!

1

gość PiotrWie

2017-04-18 19:14:55

Byliśmy w sobotę w dwóch kościołach, w obu podłoga była pokryta liśćmi, wyglądały na laurowe, niektórzy je zabierali. Nie wiesz co one symbolizują?

PS Od wczoraj jesteśmy w Anogii, góry są dosłownie pokryte śniegiem, nawet na Nidzie były resztki śniegu

Piotrek | www.crete.pl

2017-04-18 19:34:09

Liście laurowe

Piotr z tego co znaleźliśmy to jest to jeden ze zwyczajów charakterystycznych dla obchodów Wielkanocy w Grecji i na Krecie. Wedle internetowych źródeł rano w wielką sobotę, liście laurowe są rozrzucane po podłodze kościoła i symbolizując chwałę oraz zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią. Z tego też powodu są pewnie zbierane przez lokalnych mieszkańców.

Śniegu faktycznie macie w tym roku o wiele więcej niż my w ubiegłym. A przecież byliśmy w bardzo podobnych terminach. W czasie naszego pobytu śnieżne pola zaczynały się dopiero mniej więcej na połowie podejścia na Psiloritis (mniej więcej na trawersie przez Agathias). Na Nidzie natomiast nie było ani odrobiny śniegu.

Pozdrawiamy :)

Aleksandra Czernia

2019-04-27 09:15:14

komentarz z

Katarzyna Tomczyk-Ziółkowska Tobie to by się tam podobało

1

Bal Monica

2019-04-27 12:05:11

komentarz z

My właśnie jesteśmy ❤️

1

Wypełnij poniższy formularz aby dodać komentarz

lub kliknij w poniższy link aby skorzystać z możliwosci komentowania przez facebooka:
https://www.facebook.com/crete.poland/posts/10154445850022551,10156168611432551