116 lat od Rewolucji Therisso

2021-03-10 19:26:05

10 marca 1905 roku w położonej w zachodniej części wyspy wiosce Therisso wybuchła rewolucja kreteńska, nazywana później Rewolucją Therisso. Jej liderem stał się Eleftherios Venizelos, późniejszy ośmiokrotny premier Grecji. Kolejny raz chwytając za broń, Kreteńczycy chcieli tym razem doprowadzić do zjednoczenia Krety z Grecją.

Zdjęcie pochodzi z serwisu zarpanews.gr

Kiedy w 1898 roku wojska tureckie opuściły wyspę, stworzono namiastkę parlamentu z deputowanymi chrześcijańskimi i muzułmańskimi, a funkcję Wysokiego Komisarza Krety powierzono greckiemu księciu Jerzemu.

Autorytarna polityka księcia Jerzego, który jednocześnie przewodził rządowi, nie znajdowała uznania u dużej części kreteńskiej społeczności. Mimo, że początkowo Venizelos sprawował funkcję ministra sprawiedliwości w rządzie księcia Jerzego, to jednak sprzeczne dążenia obu polityków doprowadziły do tego, że ich drogi szybko się rozeszły. Monarchista i rojalista książę Jerzy dążył do wprowadzeniu rządów absolutnych i obwołania Krety niepodległym królestwem, ale pod swoim berłem. Venizelos jako wróg monarchii greckiej zmierzał do wprowadzenia republiki. Stanął więc na czele silnej opozycji, która skupiła się wokół niego. Jej przedstawiciele domagali się przede wszystkim unii Krety z Grecją. 26 lutego 1905 roku posunęli się kolejny krok dalej, gdy sporządzili i podpisali proklamację wzywającą do zmiany Konstytucji.

20 marca 1905 roku miały odbyć się rozpisane przez Jerzego wybory parlamentarne. Opozycja wezwała jednak ludzi do wstrzymania się od głosu, aby w ten sposób wyrazić sprzeciw wobec działań księcia. Zaś zbuntowani politycy zebrali się w wiosce Therisso, gdzie podniesiono grecką flagę. 

W powstaniu Therisso początkowo brało udział około 1000 rewolucjonistów, do których dość szybko dołączali jednak kolejni. Z całego świata zaczynały spływać wyrazy poparcia. Książę Jerzy, otwarcie wspierany przez Rosję, wcale nie dążył do pokojowego rozwiązania tego konfliktu. Wprost przeciwnie, chciał zakończyć sprawę szybko i brutalnie bo działania  nacjonalistycznego ruchu zaczęły przybierać formę wojny domowej. Do stłumienia powstania próbowano użyć Żandarmerii Kreteńskiej stworzonej przez księcia. Szczęśliwie jednak nie mógł on liczyć na jej bezwarunkowe oddanie, co zdecydowanie osłabiło pozycję księcia. Między innymi właśnie dzięki temu walki między obiema stronami, jakie miały miejsce w okolicach Chanii, nie skończyły się dużą liczbą ofiar. Venizelos jednak nie ustępował, a ostateczne zakończenie walk i wstępne porozumienie nastąpiło 15 listopada.

Eleftherios Venizelos

W kolejnym roku mimo uzyskania w wyborach niewielkiej przewagi nad partią Venizelosa, książę Jerzy nie był w stanie doprowadzić do uspokojenia sytuacji, a spory coraz bardziej dzieliły społeczeństwo. Dopiero na skutek działania brytyjskiej dyplomacji książę Jerzy został odwołany ze stanowiska Wysokiego Komisarza. Jego miejsce zajął były grecki premier Aleksandros Zaimis, który znacznie przychylniej odnosił się do dążeń Venizelosa. W efekcie po 2 latach Venizelos doprowadził do zjednoczenia Krety z Grecją i stworzenia nowej Konstytucji.

Gosia,  2021-03-10 19:26:05

Średnia: NAN

Liczba ocen: 0

• 0.5
• 1.0
• 1.5
• 2.0
• 2.5
• 3.0
• 3.5
• 4.0
• 4.5
• 5.0

 

 

Oceniłeś na: