Kreta przewodnik

Xinochondros

Xinochondros (Ξινόχοντρος) to jeden z najbardziej tradycyjnych spożywczych produktów Krety, który był wytwarzany już w czasach starożytnych. Powstaje on z połączenia sfermentowanego koziego albo owczego mleka oraz grubo kruszonych ziaren pszenicy. Współcześnie xinochondros jest dodawany do zup, sosów, gotowanych warzyw czy też mięs. Zagęszczając je nadaje tym daniom dość charakterystyczny lekko kwaśny smak.

Xinochondros (Ξινόχοντρος)

Mimo tego, że na Krecie xinochondros jest popularny, to zapewne większość osób, które były na wakacjach na tej wyspie nawet o nim nie słyszało ani nie spróbowało go. Jest to bowiem typowy produkt stosowany w tradycyjnej, domowej albo wiejskiej kuchni, której w turystycznych tawernach raczej się jednak nie spotyka. Na tego typu dania można natknąć się jedynie w bardziej odległych rejonach Krety, tam gdzie w tawernach podaje się jeszcze coś więcej niż moussakę, souvlaki czy horiatiki salata.

Dlatego postanowiliśmy przybliżyć Wam ten ciekawy temat, tym bardziej, że nie znaleźliśmy na temat xinochondros żadnego artykułu w języku polskim. Kolejny raz zatem będziemy pierwsi ;-)  Dzisiejszy artykuł jest zatem tylko rodzajem wstępu na temat xinochondros, gdyż już wkrótce zamieścimy kilka prostych przepisów kuchni kreteńskiej z jego wykorzystaniem. Na chwilę obecną xinochondros niestety nie ma w swoim asortymencie chyba żaden z polskich sklepów z grecką żywnością. Nie pozostaje zatem nic innego jak przywieźć ze sobą paczuszkę xinochondros z kreteńskich wakacji.

Paczuszka xinochondros z kreteńskiego marketu

Do powstania xinochondros potrzebne są dwa składniki: mleko kozie lub/i owcze oraz grubo pokruszone ziarna pszenicy. Mleko najpierw pozostawia się na kilka dni w temperaturze pokojowej aby stało się gęste i kwaśne. W tym czasie należy je przemieszać 1-2 razy dziennie. Następnie tak sfermetowane mleko zaczyna się podgrzewać, a gdy zacznie wrzeć, dodaje się ostrożnie do niego pszenicę oraz niewielką ilość soli. Podobno można dodać także nieco oliwy. Taką mieszankę należy ciągle mieszać i gotować do czasu aż mocno zgęstnieje. Podobno konsystencja jest odpowiednia, gdy łyżka wsadzona na środek garnka, nie przewraca się ;-) Po otrzymaniu takiej gęstości należy zestawić garnek z ognia i pozostawić na całą noc do wystudzenia. Następnego dnia otrzymaną masę dzieli się na małe porcje, a następnie suszy kilka dni na słońcu. W takiej wysuszonej postaci xinochondros może być przechowywane bardzo długo. Z tego powodu w warunkach domowych jest ono przygotowywane głównie latem, gdy mocne słońce gwarantuje jego szybkie wyschnięcie.

Na podstawie badań archeologicznych naukowcy stwierdzili, że taki sposób preparowania mleka i zboża był znany już blisko 3 tysiące lat p.n.e. zarówno w rejonach północnej Grecji, jak i na obecnej wyspie Santorini (połowa drugiego tysiąclecia p.n.e.). Obecnie oprócz Krety, xinochondros znane jest także na Karpatos oraz niewielkiej wyspie Kithira.

We współczesnych czasach xinochondros było przez dziesiątki lat ręcznie przygotowywane w domach przez gospodynie. Obecnie jednak jest już także produkowane na większą skalę w fabrykach, więc można je kupić gotowe w zwykłych sklepach. Zatem przy okazji wakacji na Krecie warto poszukać xinochondros na sklepowych półkach z suszoną żywnością i przywieźć sobie paczkę tego specjału.

Tradycyjna zupa pomidorowa z xinochondros

Wysuszone Xinohondros jest składnikiem dużej ilości kuchennych receptur. Jest stosowany w zupach i gulaszach, gotowany z kurczakiem, okrą lub wieprzowiną, ślimakami, warzywami, roślinami strączkowymi lub po prostu mlekiem. Świeżo przygotowane xinochondros (jeszcze nie wysuszone) jest podobno także pyszne i bywa podawane na śniadanie. Niestety w takiej formie nie mieliśmy okazji go próbować.

Komentarze

Anna Evelyn

2018-09-25 12:53:22

komentarz z

Uwielbiam , dziś myślałam zrobić ze ślimakami - szkoda - moze innym razem ...
To bardzo pożywne danie , polecam ...

Wypełnij poniższy formularz aby dodać komentarz

lub kliknij w poniższy link aby skorzystać z możliwosci komentowania przez facebooka:
https://www.facebook.com/crete.poland/posts/10155710097517551