Informacja dotycząca plików cookies
Serwis wymaga plików cookies do prawidłowego działania strony. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dla plików cookies oznacza, że będą one zapisywane w pamięci urządzenia. Ustawienia te można zmieniać w przeglądarce internetowej.
Od początku II Wojny Światowej Grecja, która ogłosiła neutralność, rozgrywała bardzo trudną partię szachów. Przedstawiciele dyktatury Joanisa Metaksasa starali się zręcznie balansować między poparciem dla sił alianckich, a ewentualną nieuniknioną interwencją państw osi. Mimo szeregu zabiegów dyplomatycznych oraz wyraźnej sympatii Joanisa Metaksasa dla ówczesnych władz niemieckich, noc z 27 na 28 października 1940 roku położyła kres dalszej neutralności Grecji.
Jednak nim rozpoczniemy opisywać moment, w którym padło znamienne słowo "NIE" wypowiedziane przez Joanisa Metaksasa warto najpierw cofnąć się o kilka miesięcy do połowy 1940 roku, kiedy Włochy zapoczątkowały swój udział w teatrze działań wojennych na zachodnim froncie.
Benito Mussolini liczył na to, że uczestnictwo w inwazji na Francję otworzy mu możliwość okupacji południowej części tego kraju. Bardzo szybko jego nadzieje rozwiał sam Adolf Hitler, który poinformował go, że Włosi będą mogli okupować tylko te tereny, które zdobędą sami.
10 czerwca do ataku na Francję Benito Mussolini wyznaczył dwie armie, które składały się z około 300 tysięcy żołnierzy. Siły te były prawie dwukrotnie liczniejsze od wojsk francuskich stojących po drugiej stronie granicy. Chociaż na papierze armia Duce robiła całkiem niezłe wrażenie to jednak frontowa rzeczywistość okazała się dla Włochów bardzo brutalna i obnażyła ich liczne słabości. Źle wyszkolona piechota wyposażona w przestarzały sprzęt i pozbawiona wsparcia artyleryjskiego, nie stanowiła dla francuskiej obrony równorzędnego przeciwnika. O złej kondycji włoskiej armii niech świadczy to, że na większej części frontu obie armie nie posunęły się dalej niż na 5 mil w głąb Francji.
Tę nieudolnie poprowadzoną kampanię nie można określić inaczej jak kompletnym fiaskiem. Konfrontacja strat obu państw jest porażająca. Francuzi stracili 37 żołnierzy w stosunku do 631 zabitych po stronie włoskiej. O słabości i mizernym morale armii Duce niech świadczy również to, że spośród 300 tysięcy żołnierzy włoskich uczestniczących w działaniach wojennych prawie 3,9 tysiąca trafiło do francuskiej niewoli.
Właśnie z tak mizernym skutkiem zakończył się udział wojsk Duce w kampanii francuskiej. Mussolini rozumiał, że najlepszym sposobem na zmazanie tej plamy z honoru włoskiego munduru, będzie szybki sukces. Grecja znajdująca się, wśród ościennych państw sąsiadujących z Włochami, wydawała się łatwą zdobyczą, której podbój nie będzie stanowić większego wyzwania dla wciąż licznej armii Mussoliniego.
Wczesnym rankiem 28 października 1940 roku około godziny 3, tuż po zakończeniu wystawnego bankietu, który odbywał się niemieckiej ambasadzie, Emanuele Grazzi udał się do domu Joanisa Metaksasa. Włoski ambasador przekazał do rąk greckiego premiera ultimatum, które zawierało szereg żądań. Wśród nich znalazły się takie jak możliwość swobodnego przejścia wojsk włoskich do granicy grecko-albańskiej, oddanie kontroli nad lotniskami, portami oraz innymi strategicznymi miejscami znajdującymi sie na terytorium Grecji.
Przebieg działań wojennych na granicy Grecji ()
Po przeczytaniu tekstu Joanis Metaxas skierował swój wzrok na włoskiego ambasadora i stanowczym mocnym głosem, odpowiedział mu w języku francuskim (ówczesny oficjalny język dyplomacji): "Alors, C'est la guerre" Cóż, to oznacza wojnę. Emanuele Grazzi starał się jeszcze załagodzić sytuację, przekonując greckiego premiera, że wciąż jeszcze można uniknąć wojny. Te niezbyt zręczne propozycje zostały jednak skwitowane przez Joanisa Metaxasa krótkim NIE, które zakończyło dalszą rozmowę. Dwie godziny po tym spotkaniu rozpoczęła się włoska inwazja na Grecję. “Potężna” armia Mussoliniego bardzo szybko przekonała się jednak jak trudnym i wymagającym przeciwnikiem jest niedoceniana przez niego grecka armia. Dobrze rozwijająca się ofensywa bardzo szybko spowolniła, by przez kolejne zimowe miesiące utkwić w martwym punkcie.
Już dwa dni po tych wydarzeniach, stanowcza odmowa Joanisa Metaxasa oraz słowo "Nie" zostało wykorzystane przez gazetę "Grecka Przyszłość" (Ελληνικό Μέλλον), która na pierwszej stronie okładki wydrukowała symboliczny napis ΟΧΙ. Bardzo szybko słowo to stało się symbolem greckiego oporu wobec włoskiej agresji.
Po raz pierwszy rocznica dnia Oxi Day była obchodzona na dziedzińcu Uniwersytetu w Atenach jeszcze w czasie okupacji w 1941 roku. Po zakończeniu II Wojny Światowej dzień 28 października został ustanowiony świętem państwowym. Po raz pierwszy jego uroczyste obchody zostały zorganizowane w 1944 roku, przez ówczesnego premiera George'a Papandreu. Od 1952 roku obchodzone 1 października Święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy zostało przeniesione na 28 października. Od tamtego czasu dzień Oxi jest również świętem kościelnym.
Symboliczny początek ulicy 25 Sierpnia wyznacza dawny Plac Lwa ze słynną fontanną Morosiniego, jej koniec określa morze oraz zabudowania portowe. Chyba nie ma ładniej położonego deptaka w Heraklionie. Idąc ulicą w dół, już z daleka widzimy błękit morza zaś mnogość różnego rodzaju knajpek zachęca do zrobienia sobie przerwy w zwiedzaniu. Czy jednak zastanawialiście się kiedykolwiek spacerując tą pięknie położoną ulicą, skąd wzięła się jej nazwa? Co właściwie wydarzyło się tego dnia w 1898 roku, że jedna z głównych ulic miasta Herkulesa została nazwana tą datą? Ulica 25 sierpnia w Heraklionie
Grecka flaga, która 1 grudnia 1913 roku powiewała nad twierdzą Frikas w Chanii była namacalnym dowodem tego, jak silne związki łączą Kretę z kontynentalną Grecją. Mimo setek lat zależności od innych mocarstw, Kreteńczycy nigdy nie wyzbyli się swojej kultury oraz własnych tradycji.
Kreta zawsze zajmowała szczególne miejsce w sercu Nikosa Kazantsakisa. Urodzony 18 lutego 1885 roku w Heraklionie, dzięki trosce swoich rodziców przebył długą drogę aby stać się jednym z najważniejszych pisarzy współczesnej literatury greckiej. Zawsze wierny swoim pasjom i przekonaniom rzadko liczył się z opiniami innych osób. W swoim życiu jako jedne największych inspiracji wskazywał sny i podróże, które w 1957 roku przyczyniły się do tego, że historia jego życia i twórczości zakończyła się.
Komentarze
komentarz z
...<3...
komentarz z
"Nie" to można powiedzieć Salonikom, które do najpiękniejszych nie należą :P zresztą tu jest tego świadectwo: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1658768661007748&id=1393800280837922
komentarz z
Wszystkiego NAJ!
komentarz z
Swietny i wyczerpujacy artykul :-)
komentarz z
Dzięki :) Staraliśmy się przybliżyć genezę tego święta.
komentarz z
CRETE - Kreta wlasnie mialem cos szukac na ten temat, a tu prosze ;)
komentarz z
To tym bardziej cieszymy się, że artykuł jak znalazł :)
komentarz z
komentarz z
komentarz z
Χρόνια Πολλά
Wypełnij poniższy formularz aby dodać komentarz
lub kliknij w poniższy link aby skorzystać z możliwosci komentowania przez facebooka:
https://www.facebook.com/crete.poland/posts/10153226360877551,10153993947742551,10154930756257551,10156572143232551,10157515071197551